Communie en al zijn betekenissen ...

Heilige Communie

Katholicisme

De communie is een belangrijk onderdeel van de H. Mis (ook wel: misoffer of eucharistieviering) in de Katholieke Kerk. In de Latijnse ritus van de Katholieke Kerk wordt bij de communie slechts de geconsacreerde H. Hostie uitgereikt, het drinken uit de miskelk is meestal voorbehouden aan de priester. Bij speciale gelegenheden kan het voorkomen dat de gelovigen ook onder twee gedaanten (H. Hostie en H. Bloed uit de kelk) ter communie gaan. Het mag de communicant echter niet worden toegestaan zelf de hostie in de kelk in te dopen. Deze ongeoorloofde praktijk is in sommige Nederlandse en Vlaamse parochies na het Tweede Vaticaans Concilie ingeburgerd geraakt.

In het westen gebruikt men ongerezen (ongedesemd) brood, de Oosters-orthodoxen en Oosters-Katholieken gebruiken gerezen brood. In de oosterse liturgieën ontvangen de gelovigen de Communie iedere zondag onder twee gedaanten. In het westen zijn kinderen sinds Paus Pius X vanaf hun zevende jaar toegelaten tot de Communie (Eerste Heilige Communie), in het oosten worden ook onmondige baby's toegelaten tot de Communie, indien zij de gedaanten kunnen verdragen.

Volgens de katholieke opvatting is Jezus Christus na de Consecratie waarachtig lichamelijk aanwezig onder de schijngedaanten van brood en wijn. De communie geeft dus echte fysieke gemeenschap (communio) met Jezus-Christus, en door Christus mystieke gemeenschap met alle gelovigen van geheel de Kerk. Men hoeft niet elke Mis de communie te ontvangen en tot de communie zijn alleen de gedoopte gelovigen toegelaten, die het geloof van de Kerk in de H. Eucharistie delen en in staat van genade verkeren, dat wil zeggen zonder zich van een doodzonde bewust te zijn. Diegene die er zich van bewust is een zware zonde te hebben begaan, moet het sacrament van de biecht ontvangen alvorens tot de communie te naderen.[1] Voor het ontvangen van de Heilige Communie moet de katholieke gelovige ook het door de Kerk voorgeschreven vasten onderhouden. Dat wil zeggen dat minstens één uur niets gegeten of gedronken hebben (water en medicijnen mogen wel).

De katholieken ontvangen de communie op de tong uit handen van de priester of diaken, waarbij een misdienaar een communiepateen onder de kin van de gelovigen houdt. Dit gebeurt van oudsher knielend aan de communiebank. In de westerse Katholieke Kerk wordt sinds het Tweede Vaticaans Concilie en de Tweede beeldenstorm in die kerkprovincies waar de bisschoppenconferentie daarom gevraagd heeft, de Hostie ook vaak op de hand gelegd, wat meer overeen komt met de protestantse praktijken. Deze zogenaamde handcommunie was en is de inzet van controverse[2]. Kardinaal Suenens voerde haar tezamen met kardinaal Alfrink. In vele landen wordt de handcommunie nog vaak als een misbruik gezien en ze geeft ook vaak aanleiding tot heiligschennis. Slechts waar zich een dringende noodzaak voordoet, kunnen leken als buitengewone bedienaren de celebrerende priester bijstaan[3].

Protestantisme

In de protestantse gemeenschappen wordt de communie ontvangen tijdens het Heilig Avondmaal of Maaltijd des Heren. De Lutheranen gebruiken soms ongedesemd brood, maar de meeste protestantse kerken gebruiken gedesemd brood. Volgens de protestantse theologie is Christus tijdelijk en/of geestelijk aanwezig in de eucharistie. Zij geloven niet in de langdurige fysieke aanwezigheid van Christus. De communie wordt vaak van hand tot hand doorgegeven. De rijke vormen en riten die in het Katholicisme rond de communie bestaan, zijn in het protestantisme afwezig. De meeste protestanten vieren het Heilig Avondmaal slechts enkele keren per jaar, waardoor zij niet vaak "communiceren". Volgens de protestantse opvatting komt door de communie een geestelijke eenheid van de christenen onderling tot stand, gevoed door het voorbeeld van Jezus Christus. De protestanten ontvangen bij hun communie zowel brood als wijn.

Een andere opvatting van de communie onder protestanten is, dat door te eten van het brood en te drinken uit de beker, de gelovige deelheeft aan het verlossend lijden en sterven van Jezus Christus.

Eerste Communie

Vooral in het zuiden van Nederland en in België wordt naar aanleiding van de eerste communie een familiefeest gevierd. Soms spreekt men daarom wel eens van een 'communiebruiloft' (grote cadeaus, veel eten, veel drank en wel ooit tot gehuurde partytenten en ingehuurde muziek aan toe). Er bestaat hierbij de mogelijkheid dat er (te) veel aandacht gaat naar het bijkomstige, ten koste van het essentiële: de eerste maal Christus ontvangen in de gedaante van brood. Eerste Communie.

De Eerste Heilige Communie is de feestelijke gelegenheid dat iemand voor het eerst nadert tot de Eucharistie. De eerste communie maakt deel uit van de initiatiesacramenten (Doopsel, Vormsel en Eucharistie) en dient voorafgegaan te worden van de eerste biecht.

In de Katholieke Kerk nemen de kinderen doorgaans deel aan de eerste communie wanneer ze tot de jaren van verstand zijn gekomen (ongeveer 7 tot 8 jaar). Dit gebeurt na een voorbereidingstijd, waarbij de kinderen op school of op de parochie catechese krijgen, bijvoorbeeld over Kerk, sacramenten, over Jezus en de eucharistie. Men kan natuurlijk ook op latere leeftijd voor het eerst tot de eucharistie naderen.

Tot 1910 was het gebruikelijk geweest dat jongens en meisjes op hun twaalfde hun Eerste Heilige Communie deden. Paus Pius X vervroegde de leeftijd in het decreet Quam singulari. In Vlaanderen doen kinderen tegenwoordig hun eerste communie (afhankelijk van de regio) in het eerste of tweede leerjaar van de lagere school.

Kern en hoogtepunt van de eerste communie is de feestelijke H. Mis. Doorgaans worden de eerste communicanten nauw betrokken bij de liturgie, bijvoorbeeld in de intredeprocessie, in een preek in vraag en antwoord, in zang, of in het aandragen van de gaven.

Vooral in het zuiden van Nederland en in België wordt naar aanleiding van de eerste communie een familiefeest gevierd. Soms spreekt men daarom wel eens van een 'communiebruiloft' (grote cadeaus, veel eten, veel drank en wel ooit tot gehuurde partytenten en ingehuurde muziek aan toe). Er bestaat hierbij de mogelijkheid dat er (te) veel aandacht gaat naar het bijkomstige, ten koste van het essentiële: de eerste maal Christus ontvangen in de gedaante van brood.

De grootste collectie van prachtige wenskaarten
voor communie & lentefeest !  Van DPZ natuurlijk!

Een paar tips:

Een gegraveerde pen is een mooi én blijvend geschenk voor een communiekant,
zie www.pennen-graveren.be 

Ook een originele kaart doet steeds plezier ( www.kaartenshop.be )
zowel om uw buurjongen, als uw petekind te feliciteren met zijn communie...
Ook leuke kaarten om een cent te schenken!